Hoi Kiki,

Het antwoord is eigenlijk dat “alles mag, als je het maar steeds hetzelfde doet”…. Want alleen als je het steeds op dezelfde manier doet, dan kun je de waarden met elkaar vergelijken. En alleen als je de waarden kunt vergelijken kun je zien of die onveranderd is! Als je wilt vergelijken met een waarde in een tabellenboekje dan moet je dus ook precies hetzelfde doen als wat ze hebben gedaan bij het maken van het tabellenboekje.

Nou zijn er dus wel een paar dingen die men afspreekt over hoe je dit gewoonlijk aanpakt. Gewoonlijk zul je water er niet in zien staan. Niet omdat het niet “mag” dus, maar omdat in de meeste gevallen de concentratie van water altijd hetzelfde blijft, en dan is het erbij zetten niets anders dan “alles vermenigvuldigen met 55”. Dit is de reden dat er normaal alleen alle opgeloste stoffen en gassen in de evenwichtsvoorwaarde worden opgenomen: daarvan kan de concentratie en de druk worden veranderd. En dus moeten die er zeker allemaal in.

Als je je deze regels herinnert kun je ook de uitzonderingen begrijpen: water zal WEL worden opgenomen als de reactie in een ander oplosmiddel zit, en de concentratie van water wel kan veranderen. En als je dingen in een mengsel van twee vloeistoffen doet (bijvoorbeeld alcohol/water) dan kan de concentratie daarvan ook belangrijk zijn als ze meedoen aan de reactie.